Girişim Sermayesi, Risk Sermayesi veya diğer bir deyişle “Private Equity” en basit tanımıyla, halka açık olmayan bir şirketteki imtiyazlı hisseyi tanımlar. Bu terminoloji genellikle görece küçük sayılabilecek özel şirketlerin yüksek gelirli yatırımcı veya yatırımcı grupları tarafından satın alınarak halka açılmasına kadar sürede yer alan varlık haklarını kullanımına ilişkin bir yöntemi tanımlar. Ancak halka açık bir şirketin hisselerini elde elderek şirketin özelleştirilmesini de gerçekleştirebilir.
Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı (“GSYO”) ise kayıtlı sermaye sistemine tabii olarak kurulan ve çıkarılmış sermayelerini Girişim Sermayesi yatırımlarına yönelten ortaklığı tanımlamaktadır. GSYO aynı zamanda bir kurumsal yatırımcı ve bir sermaye piyasası kurumudur.
Bu nedenle, eylemlerinde Sermaye Piyasası Mevzuatına tabiidir. GSYO’lar III.48.3 sayılı Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklıklarına İlişkin Esaslar Tebliği ile düzenlenmiştir. İlgili tebliğ’e göre GSYO’lar Anonim ve Limitet Şirket şeklinde kurulan “sınai, zirai uygulama ve ticari pazar potansiyeli olan araç, gereç, malzeme, hizmet veya yeni ürün, yöntem, sistem ve üretim tekniklerinin meydana getirilmesini veya geliştirilmesini amaçlamaları ya da yönetim, teknik veya sermaye desteği ile bu amaçları gerçekleştirebilecek durumda” olan girişim şirketlerine yatırım yapabilirler. “Ortaklıkların girişim şirketlerine yapacağı ortaklık hakkı veren girişim sermayesi yatırımları, ortaklık ile girişim şirketlerinin yönetim kontrolüne sahip mevcut ortakları arasında imzalanacak bir pay sahipliği sözleşmesi çerçevesinde yapılır.”
Ayrıca GSYO’ların girişim sermayesi yatırımları, ortaklık aktif toplamının en az %51’i oranında olmak zorundadırlar. Eğer bu oran sağlanamazsa SPK’ya başvurulur. SPK yapacağı değerlendirmeye göre, bir defalığına ortaklığa bir yıllık süre tanıyabilir. Ancak yine ilgili tebliğe göre GSYO’ların KOBİ Yönetmeliği’nde tanımlanan KOBİ şartlarını taşıyan girişim şirketlerine doğrudan yapılan yatırımların tutarının ortaklık aktif toplamının %5’ini geçmesi halinde, %51 olarak yer alan porftöy sınırlaması %35 olarak uygulanır.
Bunun yanında SPK’nın ilke kararları doğrultusunda 2018’den itibaren GSYO’ların yurtdışında yerleşik girişimlere gerçekleştirdikleri yatırımlar da portföy sınırları içerisinde değerlendirilmektedir. GSYO bağımsız denetime tabii olup, Türkiye’deki 7 adet GSYO’nun toplam piyasa değerleri 1.894.562.522 TL’dir. Bu değer ise 2014 yılında 6 adet GSYO için 894.728.715 TL idi.
Bunun yanında Türkiye’de çeşitli portföy yönetim şirketlerine bağlı toplam 18 adet Girişim Sermayesi Yatırım Fonu bulunmaktadır. 2020 itibariyle açıklanan verilere göre en büyükleri Gaziantep Entegre Sağlık Kampüsü PPP Girişim Sermayesi Yatırım Fonudur.
