Giriş
7 Nisan 2016 tarihinde Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle birlikte ülkemizde kişisel verilerin korunmasına gösterilen hassasiyet gün geçtikçe artmaktadır. Kanunda özel hukuk kişileri ile kamu kurum ve kuruluşları arasında bir ayrım yapılmamakla birlikte, mevzuatları ve hukuki statüleri nedeniyle uygulamada birtakım farklılıklar bulunmaktadır. Özellikle işleme şartları, saklama sürelerinin tespiti, alınacak teknik ve idari tedbirler yönünden özel hukuk tüzel kişileri ile kamu kurum ve kuruluşları birbirinden ayrılmaktadır. Bu yazımızda Belediyeleri Kişisel Verilerin Korunması Kanunu kapsamında değerlendirecek, Kanun’un belediyelere getirdiği yükümlülükleri inceleyeceğiz.
Kanun Kapsamında Belediyeler 5393 Sayılı Belediyeler Kanunu’na göre belediye, belde sakinlerinin mahallî müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan, idarî ve malî özerkliğe sahip kamu tüzel kişisini ifade eder. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun getirdiği yükümlülüklerden biri Veri Sorumluları Sicili’ne (VERBİS) kayıt yükümlülüğüdür. Kurum tarafından, kamu kurum ve kuruluşları için VERBİS’e son kayıt tarihi 31 Aralık 2020 (31.12.2020) olarak belirlenmiştir. Veri Sorumluları Sicili Hakkında Yönetmelik Madde 11’e göre veri sorumluları VERBİS’e kayıt olurken bir irtibat kişisi atamalıdır.
Kamu kurumlarında irtibat kişisi Sicile kaydı yapılan daire başkanı veya üstü yöneticidir. Kurumun 21/12/2017 tarihli ilke kararına göre Belediyeler; banko, gişe, masa gibi bölümlerde yetkisi olmayan kişilerin yer almasını önlemek ve aynı anda birbirlerine yakın konumda hizmet alanların birbirlerine ait kişisel verileri duymasını, görmesini, öğrenmesini veya engelleyecek nitelikte gerekli teknik ve idari tedbirleri almakla yükümlüdür. Kanunun 18. Maddesi uyarınca yükümlülükleri yerine getirmeyenlere, Kurum tarafından 9.013 TL’den 1.802.641 TL’ye kadar idari para cezası verilebilecektir.
Yine Kanun’un 18. Maddesi’nde sayılan yükümlülüklere aykırılık kamu kurum ve kuruluşlarında meydana geldiği taktirde ilgili kamu kurum ve kuruluşunda görev yapan memurlar hakkında disiplin hükümlerine göre işlem yapılır ve sonucu Kurula bildirilir. Belediye iktisadi teşebbüsleri, belediyeler tarafından kurulan ya da yönetiminin elde edilmesi şartıyla ortak olunan, bağımsız bütçeli, özel hukuk tüzel kişileri şeklinde tanımlanabilir. BİT’ler öğretide özel hukuk tüzel kişisi kabul edilir.
Dolayısıyla Kanun kapsamında özel hukuk tüzel kişilerine uygulanacak hükümlere tabidir. Kamu kurum ve kuruluşları için VERBİS kaydı için 31.12.2020 olan son tarih, yıllık çalışan sayısı 50’den çok veya yıllık mali bilanço toplamı 25 milyon TL’den çok olan Belediye şirketleri için 30.06.2020’dir.
Sonuç
Negatif statü haklarından olan kişisel verilerin korunması hakkı, yalnızca diğer kişilere ya da şirketlere karşı değil kamu kurum ve kuruluşlarına karşı da korunmalıdır. Bu doğrultuda Kanunda kamu kurumları ile özel kuruluşlar açısından ayrım yapılmamıştır. Belediyeler kanuni sürelere dikkat ederek yukarıda anlatılan yükümlülükleri yerine getirmeli, personelini düzenli olarak eğitmeli, gerekli teknik ve idari tedbirleri almalıdır.
