Elektronik ortamlarda gerçekleşen ticaretin giderek günlük hayatın bir parçası haline gelmesi ülkemizde de bu alanın regüle edilmesi ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Bu amaçla hazırlanan 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun (Kanun) 1 Mayıs 2015 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Bu kanunla birlikte, hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcılar için belirli yükümlülükler öngörülmüş olup ticari iletişime ilişkin esaslar düzenlenmiştir. Kanun kapsamında kendine yer bulan en önemli hususlardan biri de telefon, çağrı merkezleri, elektronik posta ve kısa mesaj hizmeti gibi vasıtalar kullanılarak ticari amaçlarla gönderilen iletilere ilişkindir.
Kanun bu tür iletileri ticari elektronik ileti olarak tanımlamakta ve yalnızca önceden onayları alınmak suretiyle alıcılara gönderilebileceğini hüküm altına almaktadır. Ancak, ticari elektronik iletilere ilişkin daha ayrıntılı düzenlemelere ihtiyaç duyulması karşısında ilgili usul ve esasların düzenlenmesi amacıyla hazırlanan “Ticari İletişim ve Ticari Elektronik İletiler Hakkında Yönetmelik” (Yönetmelik) 5 Temmuz 2015 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Kanunda ve Yönetmelikte belirtildiği üzere hizmet sağlayıcılar, belirlenen istisnai durumlar dışında, ticari elektronik iletileri ancak önceden onaylarını almak suretiyle alıcılara gönderebilmektedir. Bu onay yazılı olarak veya her türlü elektronik iletişim araçlarıyla alınabilmekte ayrıca onay dahilinde gönderilen iletilerde alıcılara ret imkanı sağlanması gerekmektedir. Ancak ticari elektronik ileti onaylarının alınması ve ret hakkının kullanılmasına ilişkin süreçlerde hem hizmet sağlayıcılar hem de alıcılar bakımından uygulamada çeşitli sorunlar ortaya çıkmaktadır.
Uygulamada yaşanan sorunların giderilmesi amacıyla 2017 yılında Kanunda yapılan bir değişiklikle Ticaret Bakanlığı (Bakanlık), ticari elektronik ileti onaylarının alınmasına ve reddetme hakkının kullanılmasına imkan veren bir elektronik sistem kurmaya veya kurdurmaya yetkili kılınmıştır.
Bakanlık 2 yıl sonra harekete geçerek Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğini (TOBB) görevlendirmiş, bu doğrultuda kurulan ve bir TOBB iştiraki olan İleti Yönetim Sistemi A.Ş., sunulan ticari elektronik ileti izinlerinin ve şikâyet süreçlerinin yönetilebildiği ulusal bir platform olan İleti Yönetim Sistemini (İYS) oluşturmuştur. Ayrıca 4 Ocak 2020 tarihinde Yönetmelikte yapılan değişiklikle İYS sisteminin detayları düzenlenmiştir.
Bu yazımızda ticari elektronik iletilere ilişkin ilgili mevzuattan ve bu mevzuatta yapılan güncel değişikliklerden bahsedilmiştir. Getirilen yeni düzenlemeler sonrasında e-ticaret dünyasında adından sıkça söz ettirmeye başlayan İYS sisteminin detaylarını ise bir sonraki yazımızda bulabilirsiniz.
